Wydanie 15(2), 2016

Artykuły przeglądowe

Wielonienasycone kwasy tłuszczowe w terapii padaczki idiopatycznej u psów

Michalina Wąsik, Małgorzata Mikuła, Bartłomiej Jan Bartyzel, Natalia Strokowska, Piotr Sablik, Yavuz O. Uca, Piotr Koczoń

  Czytaj artykuł

Abstrakt. Padaczka to choroba zarówno o podłożu pierwotnym, jak i wtórny objaw różnych schorzeń neurologicznych i zaburzeń metabolicznych. Padaczka idiopatyczna bywa uciążliwa w swoim przebiegu. Nierzadko wymaga stosowania terapii wielolekowej, która niesie ze sobą ryzyko poważnych skutków ubocznych. Jedną z możliwości wspierania leczenia przeciwpadaczkowego jest odpowiednia dieta. Wydaje się, że wielonienasycone kwasy tłuszczowe (WNKT) dają szansę na poprawę jakości życia u psów z padaczką idiopatyczną.

Oryginalne prace twórcze

Wpływ dodatku świeżego i suszonego rozmarynu oraz jego ekstraktów na jakość mielonego mięsa z gęsi w czasie chłodniczego przechowywania

Małgorzata Jakubowska, Beata Hartuna, Paweł Nawrotek, Tadeusz Karamucki, Magdalena Struk, Paulius Matusevičius

  Czytaj artykuł

Abstrakt. W pracy zbadano wpływ świeżego i suszonego rozmarynu oraz uzyskanych z nich ekstraktów w warunkach przemysłowych w ilości 0,2%, na jakość fizyczną, sensoryczną i higieniczną mielonego mięsa gęsiego, w trakcie przechowywania w warunkach chłodniczych. Badania obejmowały określenie: ogólnej liczby bakterii mezofilnych (w tym bakterie rodziny Enterobacteriace i rodzaju Staphylococcus sp.), a także bakterii tlenowych psychrofilnych. Oznaczono wartość pH, wykonano ocenę barwy na podstawie oznaczenia parametrów wyróżników barwy L*a*b*, przeprowadzono analizę sensoryczną. Dodatek świeżego i suszonego rozmarynu oraz jego ekstraktów w trakcie 7 dni przechowywania, zahamował w mięsie działalność bakterii mezofilnych, ale nie powstrzymał rozwoju bakterii psychrofilnych. Najlepsze działanie antybakteryjne wykazał ekstrakt rozmarynowy D. W grupach w których stosowano dodatek rozmarynu i jego ekstraktów obserwowano pojaśnienie barwy mięsa oraz istotny wzrost wartości parametru b*, po 7 dniach przechowywania. Wraz z wydłużaniem czasu przechowywania, stwierdzono pogorszenie smakowitości i zapachu mielonego mięsa.

Wpływ wybranych czynników na rodzaj porodu i zaburzenia okresu okołoporodowego u krów mlecznych

Małgorzata Jankowska, Anna Sawa, Wojciech Neja

  Czytaj artykuł

Abstrakt. Badania przeprowadzono na krowach rasy polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej odmiany czarno-białej, w pięciu gospodarstwach na terenie woj. kujawsko-pomorskiego (364 krowy w dwóch oborach wolnostanowiskowych, średnia wydajność 7844 kg mleka i 158 krów w trzech oborach uwięziowych, średnia wydajność 7596 kg mleka). Stwierdzono, że liczba urodzonych cieląt, system utrzymania, wiek krów miały wysoko istotny wpływ (P ≤ 0,01) na rodzaj porodu a poziom ich wydajności istotny (P ≤ 0,05) Łatwiejsze porody miały miejsce przy urodzeniu się cieląt pojedynczych niż bliźniąt. W przypadku ciąż bliźniaczych w porównaniu do pojedynczych udział porodów ciężkich był blisko 3-krotnie, a bardzo ciężkich przeszło 16-krotnie wyższy. W systemie wolnostanowiskowym więcej krów cieliło się przy pomocy jednej lub kilku osób niż w systemie uwięziowym, gdzie z kolei więcej było porodów normalnych, ale także bardzo ciężkich, wymagających pomocy lekarza weterynarii. Porody ciężkie i bardzo ciężkie stanowiły u jałówek 15,16%, natomiast u krów 4,50%. Porody krów o wydajności > 7000 kg mleka, w porównaniu do mniej wydajnych, nieznacznie częściej klasyfikowano jako normalne ale też 3 razy częściej jako ciężkie. System utrzymania wpływał na częstotliwość występowania schorzeń okołoporodowych, większy ich udział odnotowano w systemie wolnostanowiskowym. Hodowcy krów mlecznych powinni zwracać szczególną uwagę na wycielenia jałówek oraz ciąże mnogie, bowiem w takich przypadkach poród częściej jest klasyfikowany jako ciężki lub bardzo ciężki. Największym problemem zdrowotnym po wycieleniu, niezależnie od systemu utrzymania, było zapalenie wymienia.

Doskonalenie technologii lęgu jaj gęsich z zastosowaniem preinkubacji

Joanna Kucharska-Gaca, Marek Adamski, Joanna Kuźniacka, Emilia Kowalska

  Czytaj artykuł

Abstrakt. Na podstawie dostępnego piśmiennictwa można wnosić, że preinkubacja była wykorzystywana jedynie w celach przedłużenia zdolności wylęgowej jaj składowanych przez dłuższy okres czasu. W przeprowadzonym doświadczeniu preinkubacje zastosowano jako czynnik polepszenia wskaźników wylęgowych. Przeprowadzono ją bezpośrednio przed właściwym terminem inkubacji. W badaniu wykorzystano jaja (7269) gęsi Białej Kołudzkiej®, które podzielono na 3 grupy i podgrzewano w temperaturze 37,8°C. W obu grupach doświadczalnych różnice we wskaźnikach lęgu jaj i wylęgu piskląt nie były istotne statystycznie (P ≥ 0,05). Jednakże, porównując grupę kontrolną z grupami w których przeprowadzono preinkubację stwierdzono większy odsetek jaj zapłodnionych i mniejszy odsetek zarodków zamarłych w grupach podgrzewanych. Dodatkowo w grupach preinkubowanych odnotowano wyższy wskaźnik wylęgowości, co w produkcji wielkotowarowej ma znaczenie i pozwala na uzyskanie większej ilości piskląt gęsich. W doświadczeniu wskazano również na pozytywny wpływ zabiegu preinkubacji na synchronizację lęgu. W grupach preinkubowanych pisklęta wykluwały sie jednocześnie, co świadczyło o pełnej synchronizacji procesu wylęgu. Preinkubacja jako dodatkowy zabieg w czasie inkubacji może prowadzić do wzrostu wskaźników lęgu jaj i wylęgu piskląt gęsich, co wydaje się być uzasadnione w przypadku tego gatunku z uwagi na niskie wskaźniki wylęgowości.

Kumulacja metali w wybranych narządach i tkankach kur niosek w różnym wieku

Renata Muchacka, Ewa Sosnówka-Czajka, Iwona Skomorucha, Agnieszka Greń, Edyta Kapusta, Magdalena Semla, Martyna Błaszczyk

  Czytaj artykuł

Abstrakt. Celem prowadzonych badań było określenie zmian w zawartości Cd, Zn, Cu, Ni i Fe w narządach i tkankach piskląt, kurcząt i dorosłych kur nieśnych. Ptaki utrzymywano od pierwszego dnia po wylęgu w systemie ściołowym bez dostępu do wybiegu. Ptaki żywiono ad libitum mieszankami standardowymi dla piskląt, kurcząt i kur nieśnych sporządzonymi na bazie koncentartów. Przez cały okres doświadczenia ptaki miały swobodny dostęp do wody. W 4. dniu oraz w 7. i 52. tygodniu eksperymentu, pobrano narządy i tkanki (wątroba, żołądek, mięśnie piersiowe i mięśnie nóg) w celu zbadania poziomu wybranych metali. Pomiarów dokonano także w próbkach pasz. Zawartość pierwiastków oznaczano metodą ASA. Na podstwie uzyskanych wyników stwierdzono, iż poziom poszczególnych pierwiastków jest różny i zależy od wieku ptaków oraz badanego narządu czy tkanki. Wysoki poziom Cd i mikroelementów w tkankach piskląt można tłumaczyć szybkim tempem wzrostu i rozwoju oraz gwałtownymi zmianami biochemicznymi zachodzącymi w ciele i/lub zanieczyszczeniem jaj wylęgowych. Dodatkowo pisklęta nie mają jeszcze w pełni wykształconego systemu detoksykacji. Ponadto, rozwijające się narządy i tkanki zwiększają swoją objętość, co prowadzi do zmniejszenia koncentracji zawartych w nich pierwiastków u starszych ptaków. Nasze badania potwierdzają bardzo nieznaczne narażenie ptaków w chowie tego typu na nadmiar pierwiastków.

Charakterystyka genetyczna i fenotypowa koników polskich utrzymywanych w systemie rezerwatowym i stajennym w środkowo-wschodniej Polsce

Michał Pluta, Zbigniew Osiński, Angelika Cieśla, Ryszard Kolstrung

  Czytaj artykuł

Abstrakt. W pracy określono wpływ zróżnicowania genetycznego na właściwości adaptacyjne koników polskich do życia w naturalnym środowisku podobnie jak konie prymitywne. Wybrane właściwości zostały ocenione w odniesieniu do wybranych linii hodowlanych jako wskaźnik postępu hodowlanego podczas długiego okresu. Dodatkowo, wykonano ocenę interakcji między środowiskowymi i genetycznymi czynnikami. Badaniami objęto 257 koników polskich (dwa stada) żyjące w ośrodku hodowlanym, w którym zostały zapewnione warunki zbliżone do naturalnych dla populacji koni prymitywnych pierwotnie zamieszkujących Europę. Podczas przeprowadzonych badań wykazano statystycznie istotne zależności pomiędzy stopniem inbredowania, a osiąganym przez koniki obwodem klatki piersiowej oraz większym zróżnicowaniem wyników w skali bonitacji dla poszczególnych osobników o wyższym niż 15% współczynniku inbredu. Wskazano, że wartość F = 15% jest w istocie wartością graniczną, powyżej której uwidacznia się negatywny wpływ homozygotyczności na cechy związane z fenotypem rasy prymitywnego konika polskiego. Jak pokazała analiza linii hodowlanych, w dłuższym czasie dla utrzymania odpowiednich cech rasy związanych z budową ciała, korzystniejsza jest struktura jak najbardziej heterozygotyczna.

Czas leżenia koni w zależności od płci i systemu utrzymania

Anna Stachurska, Natalia Kowalska, Ryszard Kolstrung, Michał Pluta

  Czytaj artykuł

Abstrakt. Celem pracy było ustalenie potrzeb leżenia dorosłych ogierów i wałachów oraz klaczy, a także klaczy utrzymywanych w różnych systemach. 43 konie zostały zbadane w trzech ośrodkach. Czas leżenia mierzono w ciągu doby podzielonej na cztery okresy: noc (24:00–6:00), przedpołudnie (6:00–12:00), popołudnie (12:00–18:00) i wieczór (18:00–24:00). W jednej analizie ANOVA GLM uwzględniono płeć konia (ogiery i wałachy, klacze), a w drugiej analizie system utrzymania (stanowiska, biegalnia, padoki, pastwiska). Klacze leżały dwa razy dłużej niż ogiery i wałachy. Klacze leżały nocą przez 90% całkowitego czasu leżenia (116.6 ±50.6 min), a ogiery i wałachy prawie wyłącznie nocą (62.3 ±24.3 min). Czas leżenia klaczy w stanowiskach był krótszy niż klaczy w biegalni i na zewnątrz stajni. Po południu i wieczorem klacze w stajni leżały dłużej niż klacze na zewnątrz stajni. Aby zachować warunki dobrostanu, system utrzymania powinien uwzględniać potrzeby koni pod względem leżenia. Jako że leżenie zachodzi w ciągu długich okresów, głównie nocą i jest często przerywane, o tej porze doby koniom nie należy przeszkadzać. Klacze powinny mieć możliwość dłuższego leżenia niż ogiery i wałachy.

Skład i właściwości fizykochemiczne siary krów rasy polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej odmiany czarno-białej, rasy montbeliarde oraz mieszańców obu ras

Edyta Wojtas, Andrzej Zachwieja

  Czytaj artykuł

Abstrakt. Analizą objęto 32 osobniki krów, przy czym 13 rasy polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej odmiany czarno-białej, 6 rasy montbeliarde oraz 13 mieszańców międzyrasowych. Materiał do badań stanowiły próby siary, w których oznaczono skład podstawowy, liczbę komórek somatycznych, ogólną liczbę drobnoustrojów, zawartość immunoglobulin klasy G1 oraz właściwości fizykochemiczne. W przeciwieństwie do rasy polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej i montbeliarde, w siarze pochodzącej od krów mieszańców zarówno w pierwszym jak i w trzecim doju stwierdzono wyższy poziom suchej masy, białka, tłuszczu, a niższy laktozy. Ponadto obserwowano znacznie wyższy poziom ogólnej liczby drobnoustrojów, liczby komórek somatycznych, kwasowości potencjalnej, gęstości, oporności, krzepliwości oraz niski kwasowości czynnej i termostabilności. Koncentracja immunoglobulin klasy G1 w ciągu pierwszej doby wykazywała większą stabilność w siarze krów mieszańców w porównaniu do rasy czarno-białej i montbeliarde.
This Volume

Acta Sci. Pol. Zootechnica 15(2) 2016