Wydanie 14(3), 2015

Artykuły przeglądowe

Ochronne lipidy i kwasy tłuszczowe w dawce paszowej dla bydła

Sergiy Pavkovych, Stakh Vovk, Barna Kruzhel

  Czytaj artykuł

Abstrakt. Stosowanie suplementów ochronnych dla tłuszczy i wielonienasyconych kwasów tłuszczowych pochodzenia roślinnego w diecie bydła w różnym wieku i grupach produkcyjnych pobudza przemianę materii u zwierząt, zwiększa ich wydajność i poprawia jakość mleka i wołowiny. Suplementy soli wapniowych kwasów tłuszczowych, wykonane z oleju słonecznikowego, sojowego, rzepakowego, lnianego i palmowego są najbardziej skuteczne w diecie młodych zwierząt i bydła.

Oryginalne prace twórcze

Wpływ rodzaju zastosowanego zboża w mieszankach na wyniki tuczu oraz wartość poubojową tuczników

Teresa Banaszkiewicz, Karol Kaszperuk, Teresa Bombik

  Czytaj artykuł

Abstrakt. Celem badań była ocena wyników produkcyjnych, rzeźnych oraz jakości mięsa tuczników żywionych mieszankami z jęczmieniem lub pszenżytem. Badania przeprowadzono na 16 tucznikach pochodzących z duńskiego systemu hodowlanego DanAvI, podzielonych na dwie grupy po 8 osobników (4 loszki i 4 wieprzki). Doświadczenie trwało 74 dni. Grupa K otrzymywała mieszanki zawierające śrutę jęczmienną, natomiast D pszenżytnią. Podczas doświadczenia kontrolowano masę ciała tuczników oraz spożycie mieszanek, a po uboju określono mięsność oraz masę podrobów. Po schłodzeniu, na prawej półtuszy określono długość tusz i grubość słoniny, a następnie poddano ją dysekcji. Przyrosty masy ciała, zużycie paszy oraz wydajność rzeźna zimna w grupach nie różniły się istotnie. Również różnice w mięsności (60,1% – grupa K i 57,2% grupa D), nie zostały potwierdzone statystycznie. Tuczniki z grupy K (jęczmiennej) miały istotnie większą wątrobę (1,52% w masie ciała), ale długość tusz oraz grubość słoniny były zbliżone w grupach. Analiza dysekcyjna schabu wykazała istotnie większy udział mięsa u tuczników z grupy D żywionej mieszanką zawierającą śrutę pszenżytnią (52%). Nie stwierdzono istotnych różnic między grupami w ocenie organoleptycznej mięsa. Pszenżyto może być całkowitym zamiennikiem jęczmienia w dietach dla rosnących świń ponieważ korzystnie wpływa na cechy produkcyjne oraz rzeźne, ważne dla konsumenta.

Wpływ żywienia mieszankami nienatłuszczanymi w pierwszych tygodniach życia młodych indyków rzeźnych na ich wyniki produkcyjne podczas dalszego tuczu w warunkach chowu ekstensywnego

Justyna Batkowska, Antoni Brodacki

  Czytaj artykuł

Abstrakt. Celem badań była ocena efektów produkcyjnych indyków rzeźnych, żywionych do 8. tygodnia życia mieszankami pełnoporcjowymi bez natłuszczania (D) lub natłuszczanymi (K), a następnie utrzymywanych i żywionych ekstensywnie od 9. do 20 tygodnia odchowu. W dziewiątym tygodniu ptakom udostępniono wybiegi i żywiono ograniczając stosowanie mieszanek paszowych, a wprowadzając śrutowaną pszenicę, otręby pszenne, zielonkę oraz parowane ziemniaki. Różnice w masie ciała były statystycznie istotne dla indorów od 7., a dla indyczek od 11. tygodnia do końca odchowu. Istotnie cięższe były ptaki żywione mieszanką nienatłuszczaną. Podczas całego okresu odchowu ptaki z grupy D wykazywały lepsze wykorzystanie paszy na kilogram przyrostu masy ciała niż K. Odnotowano także lepszą przeżywalność tych ptaków w początkowym okresie odchowu. Europejski Wskaźnik Wydajność szacowany dla indyczek i indorów był znacznie wyższy w grupie D niż w grupie K. Istotnie większy udział wątroby w masie ciała ptaków z grupy K mógł wynikać z jej intensywniejszej pracy w związku z dodatkiem tłuszczu w paszy. Ponadto tłuszcz podawany w początkowym okresie odchowu może przyczyniać się do późniejszego otłuszczenia tuszek, na co wskazuje większy udział tłuszczu okołojelitowego w grupie K niż D. Nie odnotowano jednoznacznego zróżnicowania proporcji poszczególnych elementów w tuszkach w zależności od sposobu żywienia i płci ptaków. Przedstawione badania wskazują, że natłuszczanie mieszanek paszowych stosownych w pierwszym okresie odchowu nie znajduje uzasadnienia, jeżeli dalszy chów prowadzony jest w oparciu o pasze gospodarskie.

Wpływ dodania laktozy do preparatu mlekozastępczego na stężenie wybranych mikro- i makroelementów w osoczu krwi cieląt

Alicja Dratwa-Chłupnik, Katarzyna Michałek, Andrzej Olszewski

  Czytaj artykuł

Abstrakt. Przekarmianie preparatem mlekozastępczym zwiększa podaż laktozy, która powoduje występowanie biegunki osmotycznej. U cieląt z biegunkami wywołanymi różnymi czynnikami patogennymi obserwuje się zmiany w stężeniu mikro- i makroelementów w ich krwi. Sporadyczne są dane na temat zmian różnych parametrów krwi cieląt w odpowiedzi na podawanie laktozy. Głównym założeniem pracy było poszukiwanie wskaźników mineralnych osocza krwi mogących pomóc w zdiagnozowaniu przyczyny obserwowanej biegunki u cieląt noworodków. Badania przeprowadzono na ośmiu cielętach, buhajkach rasy polskiej holsztyno-fryzyjskiej odmiany czarno-białej w pierwszym i drugim tygodniu życia. Cielęta żywione były preparatem mlekozastępczym. Ponadto, dwukrotnie do preparatu mlekozastępczego dodano laktozę jednowodną w ilości 1 g ∙ kg–1 masy ciała. W osoczu krwi oznaczono stężenie wapnia, fosforu, magnezu, cynku, miedzi i żelaza przed i po dodaniu laktozy. W obu grupach wiekowych zwierząt dwukrotne podanie do preparatu mlekozastępczego laktozy przyczyniło się do przyśpieszonego pasażu treści pokarmowej i dodatkowo utraty wody wraz z kałem. Badania wykazały, że cynk można uznać za potencjalny wskaźnik diagnostyczny do określenia przyczyny biegunki. W odpowiedzi na podaż nadmiaru laktozy w diecie obniżeniu się stężenia cynku towarzyszyć może wzrost stężenia miedzi w osoczu krwi cieląt noworodków. Obniżenie stężenia cynku w osoczu krwi dwu- i trzytygodniowych cieląt podczas biegunki, przy względnie stabilnym stężeniu pozostałych mikro- i makroelementów może wskazywać na nadmierną ilość laktozy w preparacie mlekozastępczym lub na nadmierną podaż preparatu mlekozastępczego.

Wyniki wylęgowości bażanta łownego w zależności od długości czasu przetrzymywania jaj przed lęgiem

Joanna Kuźniacka, Marek Adamski, Emilia Kowalska, Joanna Kucharska

  Czytaj artykuł

Abstrakt. Jaja bażancie podzielono według długości ich przetrzymywania przed nałożeniem do aparatu wylęgowego, na magazynowane od 1 do 2 dni, 3 do 4, 5 do 6, 7 do 9 oraz od 10 do 11 dni. Najmniejsze ubytki (14,3%) od nałożenia do 21. doby lęgu wykazano w jajach przetrzymywanych przez 3 do 4 dni. W tej grupie jaj stwierdzono też największą masę piskląt i jej procentowy udział w stosunku do masy jaja (odpowiednio 21,5 g i 66,8%). Najlepszym zapłodnieniem (94,7%) i wylęgiem piskląt zdrowych z jaj nałożonych i zapłodnionych (odpowiednio 80,1 i 75,8%) odznaczały się jaja 3 i 4-dniowe, a także przetrzymywane przez 5 do 6dni. W grupach jaj magazynowanych dłużej przed lęgiem (powyżej 7 dni), pogarszały się wskaźniki zapłodnienia jaj i wylęgu piskląt wraz z wydłużeniem okresu ich przetrzymywania. Jednocześnie w jajach przetrzymywanych powyżej 10 dni zwiększył się udział zamarłych zarodków, który wynosił od 12,7% z jaj nałożonych do 15,6% z jaj zapłodnionych.

Zawartość kwasów tłuszczowych w wątrobie oraz wskaźniki rozrodcze karpia w stosunku do poziomu w diecie witaminy A

Miroslava B. Maletich, Josip F. Rivis

  Czytaj artykuł

Abstrakt. Badano wpływ zwiększonej ilości witaminy A w diecie karpia na zawartość kwasów tłuszczowych w lipidach ogólnych w wątrobie, jak również na zdolności reprodukcyjne u ryb. Eksperyment przeprowadzono w okresie przdtarłowym w trzech grupach karpia. W grupie kontrolnej, karpie otrzymywały standardową granulowaną mieszankę paszową. Grupy eksperymentalne dodatkowo otrzymywały octan reltinylu dodawany do diety. Stwierdzono zarówno u samic jak i u samców, że wątroby w grupach eksperymentalnych, które otrzymały wyższą ilość witaminy A, zawartość kwasów tłuszczowych była zwiększona. Spowodowane to było przez wzrost zawartości nasyconych kwasów tłuszczowych o parzystej i nieparzystej liczbie atomów węgla w łańcuchu, kwasów jednonienasyconych, kwasów tłuszczowych z rodziny n-7 i n-9 oraz wielonienasyconych kwasów tłuszczowych n-3 i n-6. Samice, którym podawano witaminę A w ilości 2500 i 5000 IE/kg paszy, wykazywały znaczące i zależne od dawki zwiększenie płodności, zarówno całkowitej jak i względnej. Samce produkowały większą objętość spermy. Suplementacja istotnie i zależnie od dawki zwiększyła procent larw z ikry.

Szacowanie zdolności opasowej młodego bydła rzeźnego na podstawie wybranych pomiarów przyżyciowych

Paulina Pogorzelska-Przybyłek, Zenon Nogalski, Ireneusz Białobrzewski, Zofia Wielgosz-Groth, Monika Sobczuk-Szul

  Czytaj artykuł

Abstrakt. Celem pracy było określenie możliwości wczesnego przewidywania przydatności opasowej buhajków mieszańców mięsnych przy wykorzystaniu opracowanych, na podstawie wybranych pomiarów przyżyciowych, równań regresji wielokrotnej. Materiał badawczy stanowiło 96 buhajków mieszańców mięsnych, będących wynikiem krzyżowania krów rasy polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej i buhajów ras mięsnych (hereford, limousine, charolaise). W wieku 6 miesięcy, w momencie włączenia zwierząt w opas półintensywny trwający 12 miesięcy, dokonywano pomiarów zoometrycznych, usg, wizualnie oceniano umięśnienie i pobierano próby krwi do analiz wskaźników biochemicznych. Po zakończeniu opasu określano tempo przyrostów dobowych masy ciała (ADG). Metodą regresji krokowej wyprowadzono 4 równania szacujące: ADG oraz zużycie suchej masy (DMC), energii netto (NEC) i białka ogólnego (CPC) na 1 kg przyrostu masy ciała. Uwzględnione w badaniach zmienne niezależne nie pozwoliły uzyskać modeli, które przewidywałyby z zadawalającą precyzją zużycie składników pasz na przyrost masy ciała buhajków. Najwyższe wskaźniki predykcji przedstawia równanie szacujące ADG (MBIAS = 0,000–0,002; RMSE = 0,040–0,322; p intercept = 0,441–479; p slope = 0,000–0,001). Jego zastosowanie w praktyce pozwala, z zadowalającą dokładnością, oszacować w wieku 6 miesięcy tempo przyrostów masy ciała buhajków opasanych półintensywnie do 540 dnia życia i na tej podstawie dokonać wyboru cieląt do opasu.

Statystyczna analiza składowych głównych w ocenie zależności wybranych cech paszy granulowanej

Marek Rynkiewicz, Marek Śnieg

  Czytaj artykuł

Abstrakt. W pracy opisano badania trzech mieszanek paszowych, z których wytwarzano pasze granulowane. Głównymi składnikami badanych pasz była pszenica, kukurydza oraz soja. Różne proporcje komponentów oraz różny stopień ich rozdrobnienia (0,6, 0,7 i 1,6 mm) umożliwiły uzyskanie dziewięciu mieszanek paszowych różniących się składem, stopniem rozdrobnienia, gęstością nasypową i utrzęsioną. Jakość paszy granulowanej określano na podstawie wytrzymałości kinetycznej granul, ich średniej długości oraz ilości pękniętych granul. W badaniach statystycznych wykorzystano metodę analizy składowych głównych. Wyodrębniono dwie składowe główne, które wyjaśniły 91,11% zmienności danych wejściowych, przy utracie informacji na poziomie 8,89%. Wyznaczono także 4 grupy pasz charakteryzujących się podobnymi właściwościami fizycznymi.

Porównanie tempa wzrostu i masy ciała kaczek o różnym pochodzeniu

Kamil Stęczny, Joanna Kuźniacka, Marek Adamski

  Czytaj artykuł

Abstrakt. Celem badań było porównanie tempa wzrostu i masy ciała kaczek pekin, piżmowych oraz ich mieszańców (mulardów). Stwierdzono, że do 6. tygodnia życia włącznie kaczki pekin ważyły więcej w porównaniu z kaczkami piżmowymi oraz mulardami i były to różnice potwierdzone statystycznie. W okresie od 1. do 7. tygodnia życia mulardy odznaczała istotnie najmniejsza masa ciała w porównaniu z kaczkami z pozostałych dwóch grup. Kaczki pekin wykazywały istotnie największe przyrosty masy ciała między 3. a 4. tygodniem życia, a kaczki piżmowe obojga płci między 4. a 5. tygodniem odchowu. Z kolei u kaczek mulardów zaobserwowano największe przyrosty masy ciała między 5. a 6. tygodniem życia. We wszystkich grupach kaczek największe tempo wzrostu odnotowano między 1. a 2. tygodniem życia (od 100 do 119%). Po 3. tygodniu życia intensywność wzrostu kaczek pekin zmniejszyła się z 38% do 9% w 7.-8. tygodniu, u kaczorów piżmowych z 43% do 2% w 11.-12. tygodniu, u kaczek piżmowych z 46% do 3% w 9.-10. tygodniu, a u kaczek mieszańców z 46% do 5% w 9.-10. tygodniu życia.

Zanieczyszczenie grzybami mikroskopowymi oraz ich metabolitami przeznaczonych dla kurcząt pasz produkowanych na terenie zachodniej polski w latach 2009–2010

Kinga Stuper, Renata Cegielska-Radziejewska, Tomasz Szablewski, Anna Ostrowska, Maciej Buśko, Juliusz Perkowski

  Czytaj artykuł

Abstrakt. Celem niniejszych badań była ocena poziomu zanieczyszczenia mieszanek paszowych przeznaczonych dla kurcząt brojlerów produkowanych w czterech przemysłowych mieszalniach pasz na terenie zachodniej Polski w latach 2009–2010. Przeprowadzono ocenę jakościową i ilościową poziomu zanieczyszczenia pasz grzybami mikroskopowymi oraz mikotoksynami z grupy trichothecenów. Stwierdzono, iż pasze typu starter były istotnie mniej zanieczyszczone grzybami mikroskopowymi oraz mikotoksynami niż mieszanki przeznaczone dla starszych kurcząt. W roku 2009 zaobserwowano wyższe skażenie pasz oznaczanymi mikroorganizmami oraz ich toksycznymi metabolitami, niż w roku 2010. Pod względem jakościowym w analizowanych próbach pasz najczęściej identyfikowanymi grzybami mikroskopowymi były pleśnie z rodzaju: Aspergillus, Rhisopus i Mucor. Wśród wykrytych mikotoksyn najczęściej występującymi były: DON, DAS, 3-AcDON oraz Fus-X. W żadnej z analizowanych prób pasz nie stwierdzono przekroczenia zalecanego dopuszczalnego przez UE poziomu skażenia DON.
This Volume

Acta Sci. Pol. Zootechnica 14(3) 2015