Wydanie 10(3), 2011

Abstrakt. Badania przeprowadzono na 203 kozach rasy białej uszlachetnionej z gospodarstwa w Rożnowie w woj. kujawsko-pomorskim, użytkowanych w latach 2007–2009. W badaniach podjęto próbę zwiększenia dokładności i uproszczenia dotychczas stosowanej oceny użytkowości mlecznej kóz, przez skrócenie okresu jej trwania i wyszukanie reprezentatywnych miesięcy laktacji do oceny.Wtym celu wyliczono metodą regresji wielokrotnej współczynniki korelacji fenotypowej między wydajnością i podstawowym składem mleka za 90 i/lub 150 dni laktacji, a tymi samymi cechami za daną pełną laktację, uwzględniając kolejne laktacje kóz. Długość laktacji u kóz rasy białej uszlachetnionej wynosiła w zależności od kolejnej laktacji od 228 dni (I laktacja) do 303 dni (III), o dziennej wydajności mlecznej odpowiednio od 1,90 kg do 2,60 kg i zawartości tłuszczu w granicach 3,10–3,30%, białka 2,80–2,90%. Wysokie i istotne statystycznie wartości współczynników korelacji fenotypowej między wydajnością mleka i jego składem za 90 i 150 dni laktacji a tymi cechami za pełną laktację dowodzą, że każdy wariant skróconej kontroli może być podstawą oceny kóz przed zakończeniem laktacji. Nieco wyższe współczynniki korelacji (w większości powyżej 0,900) stwierdzone dla pięciokrotnej niż trzymiesięcznej kontroli wskazują na większą dokładność oceny obejmującej pięć próbnych udojów w ciągu całej laktacji. Jednak ze względów ekonomicznych korzystniejsza jest kontrola trzymiesięczna obejmująca miesiące żywienia letniego. Skrócenie częstotliwości próbnych udojów i wynikające stąd obniżenie kosztów pozwoli objąć kontrolą większą liczbę stad kóz, co może mieć znaczenie dla efektywności programu hodowlanego.

Abstrakt. Celem badań była ocena wzrostu kurcząt brojlerów i ich wartości rzeźnej od 1. do 42. dnia życia. Materiał badawczy stanowiły kurczęta Ross 308.W 42. dniu odchowu kurczęta osiągnęły średnią końcową masę ciała 2229,9 g. W kolejnych tygodniach odchowu, wraz ze wzrostem masy ciała ptaków wzrastała masa wszystkich elementów, tj. podrobów, wnętrzności niejadalnych i odpadów poubojowych. Jednocześnie ich udział w masie ciała znacząco malał, a wydajność rzeźna zwiększała się.W42. dniu odchowu masa tuszki patroszonej wynosiła średnio 1697 g, mięśnie stanowiły w niej 46,7%, skóra z tłuszczem 11,0%, a pozostałość tuszki (kości) 42,5%.Wokresie odchowu stwierdzono znaczne zmiany składu tkankowego tuszki i nierównomierny ich wzrost. Ponadto ustalono wpływ wieku i rodzaju mięśnia na skład chemiczny mięśni piersiowych i mięśni nóg u brojlerów.

Abstrakt. Celem badań było określenie kształtowania się parametrów genetycznych i produkcyjnych kur nieśnych New Hampshire ród N-11 w ciągu 8 pokoleń. Indywidualną kontrolą użytkowości objęto: masę ciała w 33. tyg. życia kur (g), masę jaja w 30. tyg. życia kur (g), wiek osiągnięcia dojrzałości płciowej wyrażoną liczbą dni życia w momencie zniesienia pierwszego jaja (dni), liczbę jaj zniesionych do 39. tyg. życia kur (osob.).Wwyniku realizacji programu genetycznego doskonalenia w oparciu na systemie elektronicznego przetwarzania danych NOVASEL w rodzie N-11 zwiększono nieśność i przyspieszono wiek zniesienia pierwszego jaja, przy obniżeniu masy ciała kury.Analiza oszacowanych wartości efektywnej wielkości populacji (Ne) i współczynnika inbredu (Fx) wskazuje, że zastosowany w reprodukcji stad system kojarzeń kogutów i kur skutecznie chroni populację przed wzrostem zinbredowania.

Abstrakt. Celemniniejszej pracy było porównanie wyników oceny użytkowościmięsnej opasów i wybrakowanych krów rasymontbeliarde i polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej oraz ustalenie ich wpływu na wielkość przychodu uzyskiwanego z ich sprzedaży. W badaniach wykorzystano dane dotyczące 97 buhajóworaz 68 krówobu ras.Dane uwzględniały: rasę,wiek, kategorię rzeźną,masę żywego zwierzęcia oraz tuszy, klasyfikację EUROP. Do obliczenia przychodu uzyskiwanego z wybrakowanych krów oraz opasów wykorzystano ceny rynkowe z 2010 r. Stwierdzono istotny wpływ rasy zarówno namasę żywą, jak imasę tuszy badanych buhajóworazwybrakowanych krów.Krowy i buhaje rasy montbeliarde charakteryzowały się zarówno wyższą masą ciał, lepszą wydajnością rzeźną, jak i lepszymiwynikami klasyfikacji EUROP.Dlatego przeciętna cena uzyskiwana za krowy i opasy tej rasy była istotnie wyższa w porównaniu z bydłem rasy phf.

Abstrakt. Badania przeprowadzono na 60 perlicach perłowoszarych. Ptaki utrzymywano w pomieszczeniu zamkniętym, bez podziału na płeć. Przez pierwsze trzy tygodnie perlice utrzymywano w skrzyniach na podłodze z plastikowej siatki, a później w kojcach na słomie i karmiono je przemysłowymi mieszankami paszowymi dla indyków lub kur. Na koniec 13. i 52. tygodnia życia określono masę ciała, a na ptakach wybranych do uboju wykonano pomiary zoometryczne. Wraz z wiekiem stwierdzono zwiększenie masy i wymiarów ciała perlic, z wyjątkiem długości podudzia u samców. Samce w wieku 52 tygodni w porównaniu z 13-tygodniowymi perlikami miały statystycznie istotnie większą masę ciała oraz wysoko istotnie większą długość mostka i obwód klatki piersiowej. U samic wraz z wiekiem odnotowano wysoko istotnie zwiększenie masy ciała, długości podudzia oraz obwodu klatki piersiowej oraz istotne zwiększenie długości mostka i skoków. W obu terminach oceny samce, w porównaniu z samicami charakteryzowały się mniejszą masą ciała, a w wieku 52 tygodni statystycznie istotnie krótszym podudziem. U starszych ptaków stwierdzono większe wartości indeksów ukształtowania ciała – masywności, zwięzłości i wysokonożności.

Abstrakt. W sezonie letnim koncentracja IGF-I w osoczu krwi koni czystej krwi arabskiej, angloarabskich i huculskich a także ogierków i klaczek była wyższa w porównaniu z sezonem zimowym. Istotne różnice w stężeniu IGF-I pomiędzy sezonami wykazano u koni huculskich (P≤0,01) i ogierków (P≤0,05). Nie stwierdzono istotnego wpływu sezonu na koncentrację 1,25(OH)2-D3 u badanych ras koni. Obserwowano jednak, że stężenie tego hormonu w osoczu krwi koni bez względu na rasę (oprócz koni angloarabskich) i płeć było zawsze wyższe w sezonie letnim niż zimowym. Znajomość i monitorowanie fizjologicznych stężeń IGF-I i metabolitów witaminy D3 w różnych porach roku w powiązaniu z analizą tempa wzrostu w tych okresach może przyczynić się do usprawnienia systemu utrzymania i żywienia koni. Ze względu na istniejący związek pomiędzy tymi hormonami a częstotliwością występowania ortopedycznych chorób rozwojowych informacje te mogą też być potencjalnie wykorzystane w praktyce weterynaryjnej.

Abstrakt. Analizę przeprowadzono w dwóch gospodarstwach rodzinnych (stadoAi B).Materiał badawczy stanowiły krowy rasy polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej użytkowane w latach 2006–2009. Celem pracy była analiza porównawcza wydajności i składu mleka oraz liczby komórek somatycznych w mleku krów holsztyńsko-fryzyjskich odmiany czarno-białej w okresie ich 4-letniego użytkowania, utrzymywanych w oborze uwięziowej i wolno stanowiskowej. Przeprowadzona analiza wskazuje, że krowy utrzymywane w systemie uwięziowym (stado A) charakteryzowały się wyższą produkcyjnością w porównaniu z krowami utrzymywanymi w oborze wolno stanowiskowej (stado B).Wystąpiła odmienna zależność między wydajnością mleka a liczbą komórek somatycznych w mleku krów w obydwu stadach.Wolno stanowiskowe utrzymanie krów wpłynęło na pozyskanie mleka wyższej jakości.

Abstrakt. Celem badań była ocena jakości ejakulatów knurów ras duroc, pietrain i ich mieszańców urodzonych w różnych porach roku.Materiał do badań stanowiły wyniki użytkowania rozpłodowego 143 knurów rasy duroc, pietrain i mieszańców (duroc x pietrain i pietrain x duroc). Ocenie poddano łącznie 20 442 ejakulaty knurów użytkowanych w latach 1997–2009 w Małopolskim Centrum Biotechniki, Stacja Eksploatacji Knurów w Czerminie. Ejakulaty oceniano na podstawie: objętości frakcji plemnikowej, odsetka plemników o ruchu postępowym, koncentracji plemników, ogólnej liczby plemników o ruchu postępowym, liczby dawek inseminacyjnych uzyskanych z jednego ejakulatu. Parametry ejakulatów knurów ocenianych ras analizowano statystycznie w porach roku urodzenia knura: wiosna (od 22 marca do 21 czerwca), lato (od 22 czerwca do 21 września), jesień (od 22 września do 21 grudnia), zima (od 22 grudnia do 21 marca).Wbadaniach wykazano istotny wpływ sezonu urodzenia knurów ocenianych ras i mieszańców na cechy jakościowe nasienia. Najwyższym potencjałem reprodukcyjnym wyrażonym liczbą dawek inseminacyjnych charakteryzowały się knury rasy duroc i pietrain urodzone latem.Wprzypadku mieszańców tych ras w obu wariantach krzyżowania najkorzystniejszymi parametrami nasienia charakteryzowały się samce urodzone w sezonie zimowym.

Abstrakt. Na podstawie wyników użytkowości mlecznej z 15 659 laktacji krów czarno-białych z różnym udziałem genów rasy holsztyńsko-fryzyjskiej przeprowadzono ocenę przebiegu produkcji mleka w laktacji w zależności od długości okresu zasuszenia przed badanymi laktacjami pełnymi.Wykreślono krzywe laktacyjne wybranych grup zwierząt według modeluWooda. Średnia wydajność mleka ECM badanej populacji wynosiła: 6 573 kg w laktacji standardowej oraz 7 063 kg w laktacji pełnej trwającej przeciętnie 352 dni. Wykazano także, że krowy wycielone w latach 1995–2008 odznaczały się bardzo wysoką wytrwałością w laktacji. Średni miesięczny spadek produkcji mleka, po szczycie laktacji, wyniósł 3,52% (WWL = 31,7%). Spośród ocenianych 4 grup genetycznych najwyższą wytrwałością laktacji (najniższy wskaźnik WWL) charakteryzowały się krowy z najkrótszym okresem zasuszenia (poniżej 45 dni) w trzech grupach genetycznych: od 50,1 do 75% hf; od 75,1 do 99,9% hf oraz czystorasowe krowy rasy polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej. Średni miesięczny spadek dobowej wydajności mleka ECM, począwszy od 1. miesiąca laktacji, dla wymienionych grup zwierząt wynosił od 1,9% do 3,4%.

Abstrakt. Celem pracy było określenie wpływu inokulanta bakteryjnego na przebieg fermentacji, skład ścian komórkowych oraz stabilność tlenową kiszonek z kukurydzy.Kukurydzę zbierano w fazie 89. (BBCH). Zastosowany dodatek biologiczny zawierał w swoim składzie: Enterococcus faecium PCM 1858, Pediococcus acidilactici PAL-34, Lactobacillus plantarum PCM 493, Lactobacillus buchneri DSMZ 5987, Lactobacillus rhamnosus PCM 489, Lactobacillus brevis PCM488, Lactobacillus lactis PCM2379. Kukurydzę zakiszano w mikrosilosach laboratoryjnych wykonanych z PCV o pojemności 4 dm3 z możliwością odprowadzenia produktów gazowych.Mikrosilosy były składowane w warunkach laboratoryjnych w temperaturze 10–15±2ºC. Próbki kiszonek do analiz mikrobiologicznych i chemicznych pobierano w 3., 14., 21. i 60. dniu po otwarciu mikrosilosów, a stabilność tlenową określano po 7 dniach napowietrzania. Uzyskane wyniki wskazują wpływ dodatku biologicznego na poprawę przebiegu fermentacji, obniżenie składników ścian komórkowych i poziomu deoksyniwalenolu (DON). Zastosowany dodatek biologiczny nie wpływał na poprawę stabilności tlenowej kiszonek podczas 7-dniowego napowietrzania.

Abstrakt. Celem pracy było określenie, jaki wpływ na poziom wybranych parametrów rozrodczych samic norek ma właściwa obsługa zwierząt, definiowana jako tak zwany czynnik ludzki. Analizie poddano wybrane parametry rozrodu 6348 samic jednorocznych i dwuletnich odmiany scanbrown, takie jak: płodność, plenność oraz wskaźnik odchowu młodych. Norki podzielono na cztery grupy, grupę I i II stanowiły samice jednoroczne, grupę III i IV samice dwuletnie. Poszczególne grupy samic obsługiwane były przez cztery różne zespoły pracowników. Uzyskane wyniki wskazują na duży wpływ jakości obsługi zwierząt na analizowane parametry rozrodu.

Abstrakt. Aktywność płciowa knurów jest bardzo ważną cechą decydującą o przydatności samca do inseminacji. Na behawior seksualny knura wpływa wiele czynników, między innymi wiek i rasa. W niniejszej pracy dokonano oceny wpływu rasy i wieku na zachowanie płciowe knurów oraz określono korelacje fenotypowe między libido knura a parametrami nasienia. Aktywność płciową knurów określano na podstawie pomiarów czasowych, przy pobieraniu nasienia knurów następujących ras: wielka biała polska (wbp) – 246 ejakulatów, polska biała zwisłoucha (pbz) – 753; pietrain (pie.) – 51; mieszańce duroc x pietrain – 122; mieszańce pietrain x duroc – 277; mieszańce hampshire x pietrain – 47; hybrydy PIC – 61; oraz 43 ejakulaty od knurów rasy duroc. Do określania libido knura w modelu statystycznym uwzględniono następujące cechy: czas od momentu wprowadzenia knura do pomieszczenia z fantomem do wykonania skoku, czas od momentu wprowadzenia knura do rozpoczęcia ejakulacji, całkowity czas od momentu wprowadzenia knura do chwili zejścia z fantomu. Stwierdzono, że najwyższym libido spośród badanych ras i mieszańców charakteryzowały się knury – hybrydy PIC oraz mieszańce: pietrain x duroc i duroc x pietrain, a z osobników czystorasowych knury rasy duroc. Stwierdzono również, że wraz z wiekiem spada aktywność płciowa samców.Wykazano istotne korelacje pomiędzy libido knura i niektórymi cechami nasienia.