Abstrakt. Monitoring populacji jest kluczowym elementem badań w dziedzinie ekologii zwierząt i ochrony przyrody, niezbęd-nym w celu umożliwienia ustalenia liczebności oraz rozmieszczenia populacji danego gatunku, a następnie podjęcia odpowiednich działań w zakresie zarządzania populacją lub ochrony gatunkowej [Selva et al. 2011]. Odpowiednia koordynacja programu monitoringu jest konieczna, szczególnie w przypadku gatunków, których obserwacje są utrudnione ze względu na ich biologię i ekologię, jak w przypadku niedźwiedzia brunatnego (Ursus arctos). W niniejszej pracy omówiono kilka metod monitoringu niedźwiedzia brunatnego, takich jak badania ankietowe, liczenie samic z tegorocznymi młodymi, monitoring gawr, telemetria i znakowanie osobników, wykorzystanie fotopułapek, monitoring szkód wyrządzanych przez niedźwiedzie, monitoring śmiertelności oraz badania genetyczne, w aspekcie ich przydatności do oceny liczebności i rozmieszczenia gatunku. Połączenie kilku metod, w zależności od uwarunkowań geograficznych i ekonomicznych danego państwa, pozwoli na ich dobór, by otrzymane wyniki były jak najdokładniejsze. W przypadku niedźwiedzia brunatnego monitoring populacji powinien się składać z kilku różnych, uzupełniających się metod. Najbardziej efektywne metody badań powinny być zapewnione poprzez taki dobór metod monitoringu, który przyniesie efektywne wyniki zarówno w ocenie wielkości i rozmieszczenia populacji, jak i jej struktury. W celu osiągnięcia założonych efektów i właściwego określenia struktury oraz kondycji populacji niedźwiedzia brunatnego (Ursus arctos) najlepszą metodą jest monitoring genetyczny uzupełniony innymi metodami.
Abstrakt. W ostatnim miesiącu ciąży i pierwszych tygodniach laktacji w ciele krowy zachodzą intensywne procesy adaptacyjne, zarówno morfologiczne, jak i czynnościowe. Organizm dostosowuje się poprzez zmiany intensywności procesów metabolicznych i aktywności mechanizmów regulacyjnych. Utrzymanie homeostazy organizmu w okresie przed porodowym i po porodowym jest kluczowym warunkiem utrzymania zdrowia matki i płodu/cielęcia. W pracy przedstawiono badania zmian poziomu progesteronu, estrogenów, androgenów, laktogenu łożyskowego, relaksyny, glikoprotein ciążowych, prostaglandyny F2α, kortyzolu, oksytocyny, prolaktyny, GnRH, LH, FSH, hormonów tarczycy, insuliny i hormonu wzrostu, istotnie związanych ze wzrostem i rozwojem płodu, przygotowaniem gruczołu mlekowego do przyszłej laktacji, a po porodzie z regeneracją układu rozrodczego i przygotowaniem do nowego zapłodnienia i ciąży.
Abstrakt. Celem pracy była analiza porównawcza oceny cech pokroju norek różnych odmian barwnych na przestrzeni kilku lat, według nowego wzorca oceny. Zwierzęta do badań pochodziły z ferm, znajdujących się w północno-zachodniej Polsce. Badania obejmowały lata 2011–2018. Stwierdzono statystycznie wysoko istotny wpływ odmiany barwnej, roku oceny oraz fermy, na której dokonywano licencji na cechy pokroju u norek. Najwyższymi średnimi oceny pokroju charakteryzowały się zwierzęta w 2014 roku, zaś odmianą barwną o najlepszych wynikach oceny były norki standard. Zbliżonymi wartościami cechami pokroju odznaczały się zwierzęta odmiany szafirowej. Zmienność oceny pokroju norek mierzona współczynnikiem zmienności, zawierała się w przedziale 24,86–33,99%, w zależności od przyjętego kryterium. Największym udziałem procentowym wśród badanych zwierząt charakteryzowały się norki z kategorią B. Stanowiły one 45% wszystkich poddanych ocenie norek.
Abstrakt. Temperatura chłodni i czas przechowywania mają istotny wpływ na kształtowanie się jakości naturalnych jogurtów oraz zachowanie ich trwałości w handlu detalicznym. Celem pracy była ocena fizykochemiczna, mikrobiologiczna oraz organoleptyczna jogurtu handlowego, zaraz po zakupie oraz podczas 3 tygodniowego przechowywania w temperaturze 2°C oraz 8°C. W zakupionych jogurtach oznaczono następujące parametry fizykochemiczne: pH, kwasowość miareczkową, barwę (CIEL a*, b*) oraz podstawowy skład chemiczny. Wykonano ocenę organoleptyczną wyglądu i barwy, konsystencji, zapachu i smaku oraz pożądalności jogurtów naturalnych. Badania mikrobiologiczne obejmowały oznaczenie ilości bakterii z rodzaju Lactobacillus, Streptococcus, Enterobacteriaceae oraz obecności pleśni i grzybów. Stwierdzono istotny wpływ czasu przechowywania na kwasowość miareczkową i czynną jogurtów naturalnych. Nie stwierdzono statystycznie istotnego wpływu czasu przechowywania na barwę jogurtów. Wraz z wydłużaniem czasu przechowywania zmniejszała się liczba drobnoustrojów jogurtowych. Minimalną normatywną łączną ilość bakterii kwasu mlekowego odnotowano w dniu zakupu i po tygodniu przechowywania w temperaturze 8°C. Wraz z wydłużaniem czasu przechowywania oraz podwyższaniem temperatury przechowywania następuje istotne pogorszenie smaku i zapachu jogurtu.
Abstrakt. Celem badań była ocena różnych modeli żywienia krów mlecznych w okresie zasuszenia i ich wpływu na częstotliwość występowania schorzeń okołoporodowych oraz cechy reprodukcyjne i produkcyjne. Materiał badawczy stanowiło stado 67 krów mlecznych rasy HF odmiany czarno-białej o wydajności mleka 10 540 kg w ciągu 305 laktacji. W badaniach zastosowano dwa modele żywienia krów oparte na systemach TMR i PMR, z tym że zwierzęta w okresie doświadczalnym otrzymywały mieszankę paszową zawierającą chlorek wapnia. Wykazano, że dokładne zbilansowanie dawek w okresie zasuszenia znacząco ogranicza występowanie zaburzeń poporodowych. Wprowadzenie mieszanki paszowej zawierającej chlorek wapnia do dawki pokarmowej dla krów w okresie „close-up” ograniczyło występowanie schorzeń okołoporodowych, tj.: zatrzymanie błon płodowych (6,4 vs 33,2%), metritis (3,9 vs 61,3%) przemieszczenie trawieńca (2,6 vs 4,4%) i hypocalcemię (2,6 vs 5,9%). Zastosowanie systemu PMR w okresie „close-up” ze stopniowym zwiększaniem mieszanki o ujemnym DCAD zadawanej indywidualnie okazało się skuteczne w ograniczeniu występowania schorzeń okresu okołoporodowego.
Abstrakt. Celem badań było porównanie parazytofauny jelitowej świń utrzymywanych w różnych systemach produkcji. W kale badanych świń stwierdzono obecność jaj trzech gatunków nicieni: Ascaris suum, Oesophagostomum spp. oraz Trichuris suis jak i również pierwotniaków z rodzaju Eimeria. W grupie gospodarstw o cyklu otwartym (1,07 do 1,36%) stopień zarobaczenia był niższy niż w gospodarstwach o cyklu zamkniętym (13,30 do 20%). Stwierdzono różnice w zakresie intensywności zarażenia poszczególnymi pasożytami jelitowymi w zależności od systemu chowu. Nicień Oesphagostomum spp. był stwierdzany w największej liczbie gospodarstw (68,6%). Na drugim miejscu były pierwotniaki z rodzaju Eimeria (42,9%), następnie Ascaris suum (28,6%), Trichuris suis (21,4%) oraz Strongyloides spp. (11,4%). Z przeprowadzonych wywiadów z hodowcami świń wynika, że w gospodarstwach o cyklu zamkniętym zabiegi odrobaczania odbywały się sporadycznie lub po wystąpieniu objawów klinicznych inwazji pasożytniczych. Badania własne potwierdziły, że problem występowania pasożytów jelitowych u świń jest nadal aktualny. U świń należy wprowadzić program profilaktyczny, którego istotną częścią będzie diagnostyka parazytologiczna.
Abstrakt. Celem pracy była analiza częstości występowania plemników z reakcją akrosomalną w nasieniu barwionym dwiema metodami w zależności od czasu przechowywania nasienia knurów. Badania przeprowadzono na ejakulatach pobranych od 10 knurów rasy polska biała zwisłoucha użytkowanych w inseminacji. Preparaty przygotowano dwiema metodami barwienia: SpermBlue i eozyna – barwnik gencjanowy. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że odsetek plemników z reakcją akrosomalną zależy od zastosowanej metody barwienia i czasu przechowywania ejakulatu. W preparatach barwionych metodą SpermBlue wykazano więcej plemników ze zmianami w obrę-bie główki, w tym z reakcją akrosomalną, niż w preparatach barwionych metodą eozyna-barwnik gencjanowy. Wraz z upływającym czasem przechowywania nasienia obserwowano zmianę liczby plemników z reakcją akrosomalną. Udział takich plemników w nasieniu barwionym metodą SpermBlue był największy w 96 godzinie przechowywania rozcieńczonego ejakulatu i wynosił około 2,5%. W nasieniu barwionym metodą eozyna-barwnik gencjanowy zaobserwowano tendencję wzrostową liczby plemników z reakcją akrosomalną w kolejnych godzinach przechowywania nasienia.
Abstrakt. Celem badania była ocena zależności między polimorfizmem ANXA9951A/G a cechami użytkowości mlecznej (dobowej wydajności mleka, wydajności białka, wydajności tłuszczu, zawartości białka i zawartości tłuszczu), a także liczbą komórek somatycznych w mleku w stadzie 990 krów polskich holsztyńsko-fryzyjskich. Analiza statystyczna uwzględniająca ocenę efektów addytywnych i dominacyjnych, potwierdziła jego znaczenie w kształtowaniu analizowanych cech. W większości przypadków obecność allelu A wiązała się ze zmniejszeniem wartości powyższych cech, podczas gdy w pierwszej laktacji stwierdzono znaczący efekt addytywny tego allelu w kierunku zwiększenia wartości dobowej wydajności mleka i SCC.
Abstrakt. Celem pracy była analiza znaczenia hodowli i użytkowania koni zimnokrwistych. Wyniki analizy zostały opracowane na podstawie danych statystycznych i przeprowadzonej ankiety, której celem było zbadanie poziomu spożycia koniny wśród Polaków oraz sprawdzenie ich preferencji żywieniowych, dotyczących wyboru rodzaju mięsa. Stwierdzono, że konina nie jest popularnym mięsem na polskich stołach. Wynika to z emocjonalnego stosunku do koni, w związku z czym połowa respondentów była przeciwna spożywaniu mięsa końskiego. Mimo zróżnicowanego nastawienia konsumentów do spożywania koniny, analiza danych statystycznych pozwala stwierdzić, że od roku 2013 wzrasta liczba gospodarstw, utrzymujących 10 i więcej koni zimnokrwistych. Obecny kierunek zmian, takich jak rozwój agroturystyki, wzrost ilości gospodarstw ekologicznych, dołączanie przez rolników do programów rolno środowiskowych czy też wspieranie działań dla zrównoważonego rolnictwa, prawdopodobnie jeszcze zwiększy hodowlę koni zimnokrwistych.
